Koziańscy posłowie (KOZI RAJ cz. XII)
W latach 1889-1897 w koziańskim dworze mieszkało dwóch deputowanych do najwyższych władz państwowych — Stanisław Klucki i jego zięć, Herman Czecz de Lindenwald. Obaj panowie kilkakrotnie zasiadali w austro-węgierskim parlamencie, czyli Radzie Państwa w Wiedniu. W tym czasie o wewnętrznych sprawach Galicji decydował też Sejm Krajowy we Lwowie. Ówczesna austro-węgierska ordynacja wyborcza pozwalała obywatelom Galicji na wybór swoich przedstawicieli do parlamentu i Sejmu Krajowego w oparciu o okręgi geograficzne jak i status majątkowy. Poszczególne stany obywateli, tzw. kurie, obejmowały przedstawicieli przemysłowców, ziemian, mieszczan, włościan.
Siedziba Rady Państwa w Wiedniu
W 1882 roku poseł Władysław Haller von Hallenburg z Polanki koło Skawiny (stryj późniejszego gen. Józefa Hallera) zrzekł się mandatu poselskiego, który sprawował od 1877 roku. Był reprezentantem ziemian z okręgu Wadowice-Biała-Żywiec-Myślenice. Początkiem października 1882 roku zjazd szlachty z tego okręgu wybrał Stanisława Kluckiego na nowego przedstawiciela do parlamentu. Podczas prawyborów o mandat ubiegał się jeszcze Karol hrabia Bobrowski z Andrychowa. Po przemówieniu Kluckiego na zjeździe hrabia Bobrowski cofnął swoją kandydaturę oświadczając, że poglądy Kluckiego dają dostateczną rękojmię, iż interes kraju godnie będzie popartym i powaga powiatów nie skompromituje się swym wyborem. Głosy wyborców padły też jednomyślnie na p. Kluckiego – podał krakowski dziennik „Czas”. Klucki prezentował konserwatywne poglądy galicyjskich ziemian – polskich patriotów, którzy stali murem za „Jaśnie Nam Panującym” Cesarzem. W działalności parlamentarnej, która trwała trzy kadencje (1882,1885,1891), angażował się w kwestie podatkowe oraz sprawy wojskowości. W 1897 roku jego reelekcja nie powiodła się. W tym samym roku zmarł. W latach 1882-1889 sprawował również mandat do Sejmu Krajowego we Lwowie z okręgu Kęty-Biała-Oświęcim. Młodszy brat Stanisława Kluckiego – dr Sobiesław (Sobieslaus) Klucki (1835-1916) – cieszyński adwokat, wyznawał znacząco odmienne poglądy. Zasiadał w ławach Śląskiego Sejmu Krajowego w Opawie, gdzie reprezentował interesy narodowe Niemców na Śląsku Cieszyńskim.
Stanisław Klucki i Herman Czecz de Lindenwald – ilustracje z albumu pamiątkowego członków Koła Polskiego w Wiedniu (1892 r.).
Herman Czecz de Lindenwald swoją karierę parlamentarną rozpoczął w 1889 roku. Zgromadzenie włościan (przedstawicieli gmin, najczęściej wójtów) wybrało go posłem do Rady Państwa z kurii gmin wiejskich w miejsce ustępującego Floriana Ziemiałkowskiego, byłego ministra ds. Galicji. Swój mandat sprawował przez dwie kadencje aż do 1897 roku. Wtedy to chłopi z okolic Białej i Żywca wybrali swojego reprezentanta, Jana Zabudę, rolnika z Jawiszowic. Czecz de Lindenwald zachował jednak miejsce w parlamencie, zyskując przychylność szlachty. W 1897 i 1901 roku ziemianie powierzyli mu mandat z kurii większej własności ziemskiej. Czecz angażował się w sprawy rolnictwa, pomagał w walce z pomorem bydła i innymi chorobami zwierząt, interesowały go kwestie szkolnictwa i ochrona polskich interesów narodowych. W 1889 roku wydał drukiem „Sprawozdanie z czynności poselskiej złożone wyborcom z mniejszej własności ziemskiej powiatów Biała i Żywiec…”, w którym informował o swojej pracy parlamentarnej.
Strona tytułowa sprawozdania posła Czecza wydanego drukiem w 1889 roku
1 grudnia 1899 roku podczas burzliwej dyskusji w Radzie Państwa dotyczącej objęcia subwencją rządową Gimnazjum Polskiego w Cieszynie, poparł wniosek swego przeciwnika, działacza ludowego Jana Kubika z Janowic i odpierał zarzuty niemieckiego posła Leonarda Demla von Elswehr z Cieszyna. W rok przed śmiercią, w 1903 roku, ze względu na stan zdrowia zrzekł się mandatu, który przejął prof. Michał Bobrzyński. Starszy brat Hermana, Karol Czecz de Lindenwald (1852-1910) z Bieżanowa przez trzy kadencje posłował do Sejmu Krajowego we Lwowie.
Bartłomiej Jurzak
